Jak zatrudnić cudzoziemca

Jak zatrudnić cudzoziemca? Podstawowe zasady oraz wyjaśnienie procedur

Odpowiedź na postawione pytanie mogłaby się wydawać banalnie prosta. Polscy przedsiębiorcy coraz częściej korzystają z pomocy pracowników, którzy wyemigrowali z terenów Ukrainy, Rosji, Mołdawii, Chin, Indii w celach zarobkowych, a w związku z tym owa tematyka powinna być już na tyle znana, że zatrudnienie cudzoziemca w Polsce nie powinno stanowić żadnych problemów. Jednakże owych problemów, patrząc z perspektywy praktyka, który na co dzień pomaga zarówno firmom zatrudniającym cudzoziemców, jak i samym osobom z zagranicy, jest co niemiara.

Zatem jak legalnie zatrudnić cudzoziemca i na co zwrócić szczególną uwagę?

Z dużym uproszczeniem możemy powiedzieć, że pracodawca (co w takim samym stopniu odnosi się do podmiotu powierzającego wykonywanie innej pracy zarobkowej na podstawie umowy zlecenia czy umowy o dzieło) przed zatrudnieniem cudzoziemca ma obowiązek:

 

1. żądać od cudzoziemca przedstawienia przed rozpoczęciem pracy ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (w znakomitej większości przypadków będzie to wiza lub karta pobytu);
2. przechowywać kopię tego dokumentu: w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę – w aktach osobowych pracownika, na zasadach i przez okres obowiązkowego przechowywania tych akt; w razie zawarcia z cudzoziemcem umowy cywilnoprawnej – przez cały okres wykonywania pracy przez cudzoziemca;
3. w terminie 7 dni zgłosić cudzoziemca do ubezpieczeń społecznych, o ile obowiązek taki wynika z obowiązujących przepisów;
4. sprawdzić, czy w stosunku do kandydata istnieje wymóg ubiegania się o zezwolenie na pracę;
5. jeśli w danym przypadku zezwolenie na pracę jest wymagane, pracodawca powinien wystąpić do właściwego wojewody z wnioskiem o wydanie takiego zezwolenia dla danego cudzoziemca (chyba, że cudzoziemiec posiada tzw. jednolite zezwolenia na pobyt czasowy i pracę),
6. jeżeli zatrudnienie cudzoziemca możliwe jest na podstawie tzw. procedury uproszczonej, pracodawca powinien zarejestrować oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi.

 

 

1. Chcąc zatrudnić cudzoziemca przede wszystkim należy sprawdzić, czy posiada on ważny dokument uprawniający do pobytu na terytorium RP. Następnie wybrać w oparciu o ustawowe kryteria, która z form legalizacji zatrudnienia (zezwolenie na pracę, czy oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi) będzie właściwa.

 

Cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:

1. posiada status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej; ,
2. udzielono mu ochrony uzupełniającej w Rzeczypospolitej Polskiej;
3. posiada zezwolenie na pobyt stały w Rzeczypospolitej Polskiej;
4. posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w Rzeczypospolitej Polskiej;
5. posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych;
6. posiada zgodę na pobyt tolerowany w Rzeczypospolitej Polskiej;
7. korzysta z ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej;
8. posiada ważne zaświadczenie wydane na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
9. jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;
10. jest obywatelem państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego, nienależącego do Unii Europejskiej;
11. jest obywatelem państwa niebędącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, który może korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umowy zawartej przez to państwo ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi;
12. towarzyszy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemcowi, o którym mowa w pkt 7-9, jako członek rodziny w rozumieniu ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin;
13. jest osobą, o której mowa w art. 19 ust. 2-3 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2017 r. poz. 900);
14. posiada zezwolenie na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 114 ust. 1, art. 126, art. 127, art. 139a ust. 1, art. 139o ust. 1 lub art. 142 ust. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – na warunkach określonych w tym zezwoleniu;
15. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie dokumentu pobytowego, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r. ustanawiającego jednolity wzór dokumentów pobytowych dla obywateli państw trzecich (Dz. Urz. UE L 157 z 15.06.2002, str. 1, z późn. zm.- Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 19, t. 6, str. 3, z późn. zm.), z adnotacją „ICT”, wydanego przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej, i celem jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest wykonywanie pracy w charakterze pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 3 pkt 13b ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, przez okres nieprzekraczający 90 dni w okresie 180 dni;
16. posiada zezwolenie na pracę oraz przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
17. a) na podstawie wizy, z wyjątkiem wizy wydanej w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 1, 22 lub 23 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub
18. b) na podstawie art. 108 ust. 1 pkt 2 lub art. 206 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach lub na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
19. c) na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, z wyjątkiem zezwolenia udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 181 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub
20. ca) na podstawie dokumentu, o którym mowa w art. 61 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, określającego status członka rodziny członka misji dyplomatycznej lub urzędu konsularnego państwa obcego albo innej osoby zrównanej z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych, pozostającego z tą osobą we wspólnocie domowej, jeżeli pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a państwem obcym zostały zawarte umowa lub porozumienie międzynarodowe w sprawie wykonywania działalności zarobkowej przez członków rodzin członków personelu misji dyplomatycznych lub urzędów konsularnych, lub
21. d) na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, lub
22. e) na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen, lub
23. f) w ramach ruchu bezwizowego;

 

17. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach oraz:
18. a) bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie kolejnego zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 139a ust. 1 lub art. 139o ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, przebywał na tym terytorium na podstawie tego zezwolenia i kontynuuje wykonywanie pracy, do której był uprawniony na jego podstawie,
19. b) wykonuje pracę w charakterze pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 3 pkt 13b ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, na rzecz jednostki przyjmującej, która złożyła wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 139o ust. 1 tej ustawy, na warunkach określonych w tym wniosku.

 

Z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę jest zwolniony cudzoziemiec:

1) posiadający w Rzeczypospolitej Polskiej zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 144, art. 151 ust. 1 lub 2, art. 158 ust. 2 pkt 1 lub 2, art. 161 ust. 2, art. 176 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 lub 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;

2) będący małżonkiem obywatela polskiego lub cudzoziemca, o którym mowa w pkt 1 i ust. 1 pkt 1-6, posiadający zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielone w związku z zawarciem związku małżeńskiego;

3) będący zstępnym, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 8 lit. b, obywatela polskiego lub cudzoziemca, o którym mowa w pkt 1 i 2 oraz ust. 1 pkt 1-6, posiadający zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

4) posiadający zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielone na podstawie art. 159 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;

5) przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 108 ust. 1 pkt 2 lub art. 206 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach lub na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę na podstawie pkt 1-4;

6) posiadający ważną Kartę Polaka;

7) uprawniony do przebywania i wykonywania pracy na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależącego do Unii Europejskiej lub Konfederacji Szwajcarskiej, który jest zatrudniony przez pracodawcę mającego siedzibę na terytorium tego państwa oraz czasowo delegowany przez tego pracodawcę w celu świadczenia usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

8) w stosunku do którego umowy międzynarodowe lub odrębne przepisy dopuszczają wykonywanie pracy bez konieczności posiadania zezwolenia.

 

 

Pamiętaj!

Zezwolenie na pracę nie jest wymagane w przypadku cudzoziemca, będącego obywatelem Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej lub Ukrainy, który wykonuje pracę (inną niż objęta zakresem zezwolenia na pracę sezonową) przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, jeżeli powiatowy urząd pracy przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, a praca jest wykonywana na warunkach określonych w tym oświadczeniu.

 

Dokonując pewnego uproszczenia, należy podkreślić, że cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, jeżeli okazać może pracodawcy:

1. Wizę,
2. Kartę pobytu zapewniająca dostęp do rynku pracy,
3. Paszport biometryczny,
4. lub wykazać istnienie innych przyczyn i okoliczności potwierdzających legalny pobyt w Rzeczypospolitej (dokument tożsamości potwierdzający posiadania obywatelstwa innego państwa UE, dokument potwierdzający złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, z zachowaniem wymogów formalnych, umożliwiających Wojewodzie wszczęcie postępowania administracyjnego[1].

 

Ustalenie, że cudzoziemiec posiada dokument pobytowy tj. np. wizę wymaga także od pracodawcy ustalenie, czy aby nie występują przesłanki negatywne, a ściślej rzecz biorąc, czy konkretna wiza nie wyklucza wykonywania pracy.

 

Cudzoziemiec nie jest uprawniony do wykonywania pracy w Polsce, gdy przebywa na jej terytorium na podstawie wizy wydanej w celu turystycznym, korzystania na terytorium RP z ochrony czasowej, pobytu na terytorium RP ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe.

 

 

Oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi.

 

 

Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi jest składane przez podmiot powierzający wykonywanie pracy, w celu wpisu oświadczenia do ewidencji oświadczeń. Oświadczenie wpisane przez Powiatowy Urząd Pracy do ewidencji oświadczeń uprawnia cudzoziemca do wykonywania pracy bez obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, jeżeli praca wykonywana jest na warunkach określonych w tym oświadczeniu.

Powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce stałego pobytu podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi, wpisuje oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, jeżeli:

1. cudzoziemiec, któremu zostanie powierzona praca jest obywatelem Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej lub Ukrainy, oraz
2. praca cudzoziemca nie jest związana z działalnością sezonową (rodzaje działalności, dla których wymagane jest uzyskanie zezwolenia na pracę sezonową określa rozporządzenie ws. podklasy działalności według klasyfikacji PKD, w których wydaje się zezwolenia na pracę sezonową)

 

Pamiętać należy, że okres wykonywania pracy wskazany w złożonym oświadczeniu oraz okresy pracy wykonywanej na podstawie oświadczeń wpisanych do ewidencji oświadczeń wynoszą łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy niezależnie od liczby podmiotów powierzających temu cudzoziemcowi wykonywanie pracy.

 

Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi można wypełnić za pośrednictwem portalu internetowego, po czym wniosek należy po wygenerowaniu wydrukować, podpisać odręcznie i dostarczyć do właściwego miejscowo Powiatowego Urzędu Pracy.

 

Wniosek wypełnić oraz podpisać może także pełnomocnik, co pozwala pracodawcom na zaoszczędzenie czasu oraz wykluczenie popełnienia pomyłki. Potrzebne jest jedynie udzielenie stosownego pełnomocnictwa.

 

Urząd Pracy dokonuje wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń dla pracodawców:

1. podmiotów zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym (wpis w KRS), posiadających siedzibę, w miejscowo właściwym powiecie;
2. osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą zarejestrowanych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (wpis w CEIDG), posiadających stałe miejsce zameldowania, w miejscowo właściwym powiecie;
3. osób fizycznych niewykonujących działalności gospodarczej, posiadających stałe miejsce zameldowania na terenie działalności właściwego miejscowo urzędu pracy

 

Podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, składając oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi w celu wpisu do ewidencji oświadczeń, dołącza do oświadczenia:

1. ważny dowód osobisty lub ważny dokument podróży – w przypadku, gdy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest osoba fizyczna;
2. kopię wszystkich wypełnionych stron ważnego dokumentu podróży cudzoziemca, którego dotyczy wniosek. W przypadku, gdy cudzoziemiec nie przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – kopię stron dokumentu podróży z danymi osobowymi cudzoziemca;
3. dowód uiszczonej opłaty za oświadczenie w kwocie 30 zł;
4. oświadczenie o niekaralności pracodawcy w związku z okoliczności, o których mowa w art. 88z ust. 5 pkt 1–6 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

 

Brak, któregokolwiek z dokumentów wymienionych powyżej spowoduje wystąpienie do pracodawcy powierzającego pracę o uzupełnienie braków, co tez bezpośrednio wydłuży czas potrzebny na zarejestrowanie oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi.

 

Dodatkowo pracodawca do oświadczenia dołącza:

 

1. kopię wypisu z rejestru, jeżeli rejestr, do którego został wpisany podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi nie jest prowadzony w powszechnym dostępie (rejestry inne niż KRS, CEIDG);
2. w przypadku osób prowadzących gospodarstwo rolne – kopię zaświadczenia z Urzędu Gminy o powierzchni fizycznej i przeliczeniowej gospodarstwa rolnego
3. dokument sporządzony przez pracodawcę użytkownika, potwierdzający uzgodnienie w zakresie skierowania cudzoziemca przez agencję pracy tymczasowej – w przypadku, gdy podmiotem powierzającym pracę jest ta agencja;

 

Pracodawca, który zarejestrował oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi winien spełnić również szereg obowiązków.

 

Podmiot powierzający pracę/Agencja Pracy Tymczasowej może zawrzeć umowę z cudzoziemcem dopiero po wpisaniu oświadczenia do rejestru oświadczeń przez właściwy miejscowo Powiatowy Urząd Pracy i nie wcześniej niż od dnia wskazanego przez Powiatowy Urząd Pracy we wpisanym oświadczeniu do ewidencji.

 

Pracodawca, którego oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi zostało wpisane do ewidencji oświadczeń, ma obowiązek poinformować pisemnie powiatowy urząd pracy urząd o podjęciu (najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy) lub niepodjęciu (w terminie 7 dni od daty rozpoczęcia pracy wskazanej w oświadczeniu) pracy przez cudzoziemca.

 

Pracodawca ma obowiązek zawarcia umowy pisemnej z cudzoziemcem, a wcześniej przedstawić mu jej tłumaczenie na język zrozumiały dla cudzoziemca zgodnie z warunkami określonymi w oświadczeniu. W umowie podmiot jest zobowiązany uwzględnić warunki zawarte w oświadczeniu.

 

Pracodawca ma obowiązek przestrzegania wszystkich obowiązków wynikających z powierzania pracy, takich samych jak w przypadku polskich pracowników (np. zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych w ciągu 7 dni, gdy dana umowa podlega ubezpieczeniom, np. umowa o pracę, zlecenia czy agencyjna), a także obowiązków związanych z zatrudnieniem cudzoziemca wynikających z innych przepisów (np. przechowywanie kopii dokumentu pobytowego cudzoziemca).

 

Podobnie jak do tej pory, samo oświadczenie nie jest wystarczające do legalnej pracy w Polsce – cudzoziemiec musi jeszcze posiadać tytuł pobytowy pozwalający na pracę (np. odpowiednia wiza lub zezwolenie na pobyt czasowy, przebywanie w ruchu bezwizowym do 90 dni w ciągu kolejnych 180 dni).

 

Nielegalne wykonywanie pracy przez cudzoziemca, a tym samym nielegalne zatrudnienie cudzoziemca występuje w każdym przypadku, gdy pracodawca nie dochowa wymogów formalnych przedstawionych powyżej.

 

Zmiana podstawy prawnej wykonywania pracy z umowy zlecenia na umowę o prace nie wymaga rejestracji nowego oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi.

 

 

ZEZWOLENIE NA PRACĘ

 

Zezwolenia na pracę wydaje wojewoda właściwy miejscowo dla siedziby lub miejsca zamieszkania pracodawcy – na wniosek pracodawcy.

 

Wyjątkiem jest zezwolenie na pracę typu S (na pracę sezonową), które wydaje starosta miejscowo właściwy dla siedziby lub miejsca zamieszkania pracodawcy.

 

 

Zezwolenie określa pracodawcę, stanowisko lub rodzaj pracy wykonywanej przez cudzoziemca (nie dotyczy to zezwolenia typu S), najniższe wynagrodzenie, które może otrzymywać cudzoziemiec na danym stanowisku, wymiar czasu pracy oraz okres ważności zezwolenia.

 

Wniosek o wydanie zezwolenia składa się w postaci formularza oraz dołącza do niego określone dokumenty.

 

Przed wypełnieniem wniosku, sprawdź aktualność formularza. Złożenie wniosku na nieaktualnym wniosku, jest brakiem formalnym powodującym wydanie postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania.

 

 

Pamiętaj!

Aby cudzoziemiec mógł wykonywać legalnie pracę w Polsce na podstawie zezwolenia na pracę musi posiadać tytuł pobytowy, z którym może wiązać się uprawnienie do wykonywania pracy w Polsce.

To na pracodawcy ciąży obowiązek sprawdzenie oraz posiadani w aktach cudzoziemca kopii dokumentu potwierdzającego legalność pobytu na terytorium RP.

 

Istnieje 6 rodzajów zezwoleń na pracę (A,B,C,D,E i S). Procedury i kryteria wydawania zezwoleń różnią się w zależności od typu zezwolenia.

 

Zezwolenie na pracę nie może być wydane, gdy podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi:

1. w toku postępowania:

 

1. a) złożył wniosek zawierający nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje lub dołączył do niego dokumenty zawierające takie dane lub
2. b) zeznał nieprawdę lub zataił prawdę, albo w celu użycia jako autentyczny podrobił lub przerobił dokument albo takiego dokumentu jako autentycznego używał;

 

2. nie spełnił wymogów określonych w art. 88c;
3. został prawomocnie ukarany za wykroczenie określone w art. 120 ust. 3-5;
4. w ciągu dwóch lat od uznania za winnego popełnienia czynu, o którym mowa w art. 120 ust. 1, został ponownie prawomocnie ukarany za podobne wykroczenie;
5. jest osobą fizyczną, karaną za popełnienie czynu z art. 218-221 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny;
6. jest osobą fizyczną, karaną za popełnienie w związku z postępowaniem o wydanie zezwolenia na pracę, czynu z art. 270-275 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, albo jest podmiotem zarządzanym lub kontrolowanym przez taką osobę;
7. jest osobą fizyczną karaną za czyn, o którym mowa w art. 189a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, lub karaną w innym państwie na podstawie przepisów Protokołu o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handel ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi, uzupełniającego Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, albo jest podmiotem zarządzanym lub kontrolowanym przez taką osobę

 

Organ może także odmówić wydania zezwolenia, jeżeli z okoliczności wynika, że celem wnioskodawcy nie jest powierzenie pracy cudzoziemcowi lub celem cudzoziemca nie jest wykonywanie pracy, lub wnioskodawca nie dopełnia obowiązków związanych z prowadzeniem działalności lub powierzaniem pracy (np. nie posiada środków na pokrycie zobowiązań wynikających z powierzenia pracy, nie prowadzi działalności uzasadniającej powierzenie pracy, zalega z odprowadzaniem składek m.in. na ubezpieczenie społeczne, zalega z uiszczeniem podatków).

 

W przypadku decyzji odmownej, podmiot ma możliwość odwołania się do organu drugiej instancji – ministra właściwego do spraw pracy.

 

 

ZEZWOLENIA WYDAWANE PRZEZ WOJEWODĘ (TYP A, B, C, D, E)

 

W przypadku zezwolenia typu A:

Typ A – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba znajduje się na terenie RP.

 

Pracodawca co do zasady musi uzyskać informację starosty o lokalnym rynku pracy, która potwierdza brak możliwości zaspokojenia jego potrzeb kadrowych w oparciu o rejestry osób bezrobotnych i poszukujących pracy (tzw. test rynku pracy). W tym celu należy zgłosić ofertę pracy do urzędu pracy. Oferta nie powinna zawierać wymagań wyższych niż normalnie wymagane dla określonej pozycji (np. stażu pracy czy znajomość języka ukraińskiego w przypadku gdy nie jest to konieczne na danym stanowisku). W przypadku braku zarejestrowanych bezrobotnych o odpowiednich kwalifikacjach, PUP wydaje w ciągu 14 dni od zgłoszenia oferty odpowiednią informację. W przypadku odnalezienia potencjalnie zainteresowanych bezrobotnych lub szukających pracy, Powiatowy Urząd Pracy organizuje spotkanie pracodawcy z potencjalnym kandydatem, wówczas czas potrzebny na wydanie informacji starosty ulega wydłużeniu do 21 dni.

 

Kwestią o zasadniczym znaczeniu w przypadku tzw. Testu rynku pracy jest to aby pracownik zagraniczny (cudzoziemiec) dostawał wynagrodzenie nie niższe niż płace pracowników z lokalnego rynku pracy na porównywalnym stanowisku.

 

Zezwolenie typu A wydawane jest na okres do 3 lat, jednak okres ten może być skrócony, według kryteriów określonych w lokalnych uregulowaniach, tj. wydawanych przez wojewodę tzw. kryteriach wojewódzkich.

 

Uzyskanie informacji starosty nie jest wymagane w następujących sytuacjach:

1. jeżeli dotyczy stanowisk lub zawodów określonych w tzw. kryteriach wojewódzkich wydawanych przez wojewodę,
2. obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy wykonujących prace pielęgnacyjno-opiekuńcze lub jako pomoc domowa,
3. przedłużenia zezwolenia na pracę dla tego samego cudzoziemca na tym samym stanowisku,
4. obywateli krajów wymienionych w pkt 2, którzy do tej pory pracowali na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy w ramach umowy o pracę przez przynajmniej 3 miesiące i podmiot powierzający im pracę chce kontynuować współpracę (także w ramach umowy o pracę),
5. trenerów lub sportowców wykonujących pracę na rzecz klubu sportowego.

 

 

Zezwolenie typu B:

Typ B – dotyczy cudzoziemca pełniącego funkcję w organie spółki

 

W celu powierzenie cudzoziemcowi funkcji członka zarządu, wnioskodawca musi wykazać poprzez odpowiednie dokumenty, że osiąga odpowiedni dochód (poziom rocznych dochodów powinien przekraczać 12-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia) oraz kreuje miejsca pracy (zatrudnia od co najmniej roku przynajmniej dwie osoby nie potrzebujące zezwolenia na pracę). Jeśli nie spełnia tych warunków, powinna wykazać posiadanie środków lub prowadzenie działań pozwalających na spełnienie ich w przyszłości – w szczególności przez prowadzenie działalności przyczyniającej się do wzrostu inwestycji, transferu technologii, wprowadzania korzystnych innowacji lub tworzenia miejsc pracy.

 

Zezwolenie typu B wydawane jest na standardowy okres (do 3 lat), ale członkowie zarządów przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 25 osób mogą starać się o wydanie zezwolenia na okres do 5 lat.

 

Pamiętaj!

Zezwolenie na pracę Typ B potrzebne jest cudzoziemcowi, który pełni funkcję w organie spółki i przebywa na terytorium RP łącznie przez 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy.

 

W przypadku zezwoleń typu C, D i E:

Typ C – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego albo podmiotu powiązanego z tym pracodawcą zagranicznym, na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym;

 

Typ D – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, nie posiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa)

 

Typ E – dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 3 miesiące w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu, niż wskazany przy zezwoleniach typu B, C i D

 

 

 

Zezwolenie na pracę sezonową.

 

Zezwolenie na pracę sezonową może być wydane dla obywateli wszystkich państw spoza Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Zezwolenie wydaje się, jeśli cudzoziemiec ma wykonywać pracę w zakresie działalności bezpośrednio związanych z rolnictwem, leśnictwem, łowiectwem i rybactwem lub zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (zob. Treść rozporządzenia ws. podklas działalności według POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOŚCI, w których wydaje się zezwolenia na pracę sezonową) (Dz. U z 2017 r. poz. 2348).

 

Zezwolenie na pracę sezonową wydaje starosta właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi na okres nie dłuższy niż 9 miesięcy w roku kalendarzowym.

 

Zezwolenie na pracę sezonową wydaje się, jeżeli:

1. cudzoziemiec ma być zatrudniony w celu wykonywania pracy sezonowej;
2. wysokość wynagrodzenia, która będzie określona w umowie z cudzoziemcem, nie będzie niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących w tym samym wymiarze czasu pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku;
3. podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi dołączył do wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową informację starosty.
4. Informacja starosty nie jest wymagana, jeżeli pracodawca wnioskuje o zatrudnienie cudzoziemca, który:
5. jest obywatelem jednego z państw takich, jak: Federacja Rosyjska, Republika Białorusi, Republika Mołdawii, Republika Gruzji, Republika Armenii, Ukraina lub
6. w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę ukończył uczelnię z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo innego państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Konfederacji Szwajcarskiej albo jest uczestnikiem studiów doktoranckich odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej lub
7. przez 3 lata poprzedzające złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę przebywał legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej a pobyt był nieprzerwany w rozumieniu art. 195 ust. 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

 

Pamiętaj!

 

1. Zezwolenie na pracę sezonową jest wydawane dla określonego cudzoziemca.
2. Zezwolenie określa podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, najniższe wynagrodzenie cudzoziemca, wymiar czasu pracy albo liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu, rodzaj umowy będącej podstawą wykonywania pracy oraz okres ważności zezwolenia. Jeżeli zezwolenie dotyczy pracy cudzoziemca w charakterze pracownika tymczasowego, w zezwoleniu na pracę jest określany także pracodawca użytkownik.
3. W okresie ważności zezwolenia możliwe jest wykonywanie każdej pracy sezonowej, a nie tylko tej wskazanej w zezwoleniu.
4. Możliwość powierzenia innej pracy niż sezonowa na okres do 30 dni w trakcie ważności posiadanego zezwolenia na pracę sezonową (z wyjątkiem pracowników tymczasowych), bez potrzeby występowania o odrębne zezwolenie na pracę. Aby skorzystać z tej możliwości, podmiot powierzający pracę jest obowiązany do zapewnienia cudzoziemcowi wynagrodzenia w co najmniej na dotychczasowym poziomie.

 

Dokumenty potrzebne w celu uzyskania zezwolenia na pracę sezonową:

1. wniosek, może być złożony za pomocą portalu internetowego, wniosek należy po wygenerowaniu wydrukować, podpisać odręcznie i dostarczyć do Powiatowego Urzędu Pracy właściwego miejscowo dla siedzimy lub miejsca zamieszkania pracodawcy,
2. dokument tożsamości potwierdzający tożsamość podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi,
3. kopię wszystkich wypełnionych stron z ważnego dokumentu podróży cudzoziemca, którego dotyczy wniosek, a w przypadku gdy cudzoziemiec nie posiada ważnego dokumentu podróży i nie ma możliwości jego uzyskania – kopię innego ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość cudzoziemca; w przypadku, gdy cudzoziemiec nie przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – kopię stron dokumentu podróży z danymi osobowymi cudzoziemca;
4. kopię wizy lub innego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium RP – w przypadku gdy cudzoziemiec przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
5. dowód wpłaty,
6. jeżeli wniosek składa dokument sporządzony przez pracodawcę użytkownika, potwierdzający uzgodnienie w zakresie skierowania cudzoziemca przez agencję pracy tymczasowej – w przypadku, gdy podmiotem powierzającym pracę jest ta agencja;
7. oryginał informacji starosty, wydanej nie wcześniej niż 180 dni przed dniem złożenia wniosku, a w przypadkach uzasadnionych przez starostę – 90 dni przed dniem złożenia wniosku, jeżeli jest ona wymagana;
8. dokumenty potwierdzające spełnienie przez cudzoziemca wymagań stawianych kandydatom przez podmiot powierzający wykonywanie pracy, określonych w informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy – w przypadku gdy informacja starosty była wymagana;
9. dokumenty potwierdzające powierzenie pracy cudzoziemcowi, którego dotyczy wniosek zgodnie z zezwoleniem na pracę sezonową przynajmniej jeden raz w ciągu 5 ostatnich lat – w przypadku gdy wnioskodawca występuje o wpisanie wniosku do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej na okresy przypadające w ciągu 2 lub 3 kolejnych lat kalendarzowych;
10. dokumenty potwierdzające, że podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi nie zalega z uiszczeniem zaliczek na podatek dochodowy i składek na ubezpieczenie społeczne, jeżeli były wymagane w związku z pracą wykonywaną przez danego cudzoziemca – w przypadku gdy wnioskodawca występuje o wpisanie wniosku do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej na okresy przypadające w ciągu 2 lub 3 kolejnych lat kalendarzowych;
11. dokumenty potwierdzające zaistnienie okoliczności, w których nie wymagana jest informacja starosty przy ubieganiu się o zezwolenie na pracę sezonową.
12. kopię wypisu z rejestru jeżeli rejestr, do którego został wpisany podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi nie jest prowadzony w powszechnym dostępie (rejestry inne niż KRS, CEIDG); w przypadku osób prowadzących gospodarstwo rolne – kopię zaświadczenia z Urzędu Gminy o powierzchni fizycznej i przeliczeniowej gospodarstwa rolnego
13. oświadczenie o niekaralności pracodawcy

 

Postępowanie w przedmiocie uzyskania zezwolenia na pracę sezonową różni się w zależności od tego, czy cudzoziemiec jest już w Polsce i posiada tytuł pobytowy umożliwiający wykonywanie pracy w Polsce np. wizę (wyjątkiem w tym zakresie uniemożliwiającym wykonywanie pracy w Polsce jest wiza wydana w celach: turystycznym , korzystania z ochrony czasowej lub przyjazdu ze względów humanitarnych) albo przebywanie w ruchu bezwizowym, ale wjechał w innym celu niż praca sezonowa, czy dopiero będzie ubiegał się o wjazd do Polski – na podstawie wizy w celu wykonywania pracy sezonowej, bądź w ramach  ruchu bezwizowego w związku z pracą sezonową.

 

1. Dla cudzoziemców przebywających na terytorium RP:

W sytuacji, gdy cudzoziemiec jest już w Polsce: starosta weryfikuje wniosek i wydaje zezwolenie albo odmawia wydania zezwolenia w terminie do 7 dni lub do 30 dni, jeśli wymagane jest postępowanie wyjaśniające. Jeśli weryfikacja przebiegła negatywnie, starosta odmawia wydania zezwolenia na pracę sezonową.

 

 

2. Dla cudzoziemca zamierzającego przyjechać na terytorium RP:

 

W sytuacji, gdy cudzoziemiec będzie dopiero starał się o wjazd do Polski w celu pracy sezonowej, procedura wydawania zezwolenia na pracę zesonową przebiega w kilku etapach:

1. starosta weryfikuje wniosek i wpisuje go do ewidencji wniosków ws. pracy sezonowej lub odmawia wydania zezwolenia na pracę sezonową. Wpisu dokonuje Starosta w terminie 7 dni (termin ten ulega wysłużeniu do dni 7 jeżeli sprawa wymaga wyjaśnienia).

Wpisując wniosek do ewidencji, starosta wydaje podmiotowi powierzającemu wykonywanie pracy cudzoziemcowi zaświadczenie o wpisie wniosku do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej;

 

1. Podmiot powierzający wykonywanie pracy przekazuje cudzoziemcowi zaświadczenie o wpisie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej. Owo zaświadczenie jest podstawa do ubiegania się o wydanie wizy przez cudzoziemca lub w przypadku, gdy cudzoziemiec wjeżdża w ruchu bezwizowym, służy jako potwierdzenie celu wjazdu na terytorium RP;
2. Po przyjeździe cudzoziemca pracodawca informuje powiatowy urząd pracy o tym fakcie, przedstawia kopię paszportu cudzoziemca oraz podaje jego adres zamieszkania na terytorium RP (wzór oświadczenia, który składa pracodawca w związku z ww. okolicznościami). Po spełnieniu ww. obowiązku starosta wydaje zezwolenie na pracę sezonową.

 

Pamiętaj!

 

Wpis do ewidencji wniosków o wydanie zezwolenia na pracę sezonową jest ważny tylko 120 dni – jeżeli w tym okresie starosta nie otrzyma potwierdzenia, że cudzoziemiec podejmie pracę w późniejszym terminie, umorzy postępowanie w sprawie wydania zezwolenia na pracę sezonową.

 

Pracę na warunkach określonych w zaświadczeniu o wpisie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej uważa się za legalną od dnia, w którym podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi przedstawił kopię dokumentu uprawniającego do pobytu w Polsce oraz informację o zakwaterowaniu, do dnia doręczenia decyzji starosty w sprawie zezwolenia na pracę sezonową. Jeżeli dzień rozpoczęcia pracy przez cudzoziemca przypada na dzień wolny od pracy urzędu, pracę na warunkach określonych w zaświadczeniu o wpisie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej uważa się za legalną również wówczas, gdy w pierwszym dniu pracy urzędu podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi przedstawił właściwemu staroście kopię dokumentu uprawniającego do pobytu w Polsce oraz informację o zakwaterowaniu.

 

W przypadku cudzoziemca, który wjechał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy wydanej w celu wykonywania pracy sezonowej lub w ramach ruchu bezwizowego w związku z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę sezonową wpisanym do ewidencji wniosków, okres 9 miesięcy, jest liczony od dnia pierwszego wjazdu cudzoziemca na terytorium państw obszaru Schengen w danym roku kalendarzowym.

 

Jeżeli wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową został wpisany do ewidencji wniosków, a podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi w terminie 120 dni od dnia dokonania wpisu nie przedstawił kopii ważnego dokumentu uprawniającego cudzoziemca do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ani nie poinformował urzędu, że cudzoziemiec z jakiś względów rozpocznie pracę później, postępowanie w sprawie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową umarza się.

 

Jeżeli wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową dotyczy cudzoziemca, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na innej podstawie niż wiza wydana w celu wykonywania pracy sezonowej, z którą może wiązać się uprawnienie do wykonywania pracy lub wjechał do Strefy Schengen w ramach ruchu bezwizowego bez związku z wnioskiem o zezwolenie na pracę sezonową, zezwolenie może być wydane na okres legalnego pobytu, nie dłużej jednak niż na okres 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego, liczony łącznie z okresami określonymi w poprzednio wydanych zezwoleniach na pracę sezonową dla tego cudzoziemca.

 

 

Organem rozpatrującym odwołanie od decyzji odmawiającej udzielenia zezwolenia na pracę sezonową jest Minister do Spraw Pracy.

 

 

Adwokat Paweł Stachurski

 

 

 

[1] Wojewoda odmawia wszczęcia postępowania i wydaje postanowienie o pozostawieniu sprawy bez rozpoznania w trybie art. 61a kodeksu postępowania administracyjnego. Odmowa wszczęcia postępowania w przypadku wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na pracę na terytorium RP następuje gdy cudzoziemiec:

1. Nie złożył wniosku osobiście (brak podpisu i odcisków palców),
2. Do wniosku nie załączył prawidłowo wypełnionego i podpisanego przez pracodawcę załącznika nr 1,
3. Do wniosku nie załączył fotografii,
4. Złożył wniosek po ostatnim dniu, jego legalnego pobytu na terytorium RP.

Wojewoda w każdym z wymienionych przypadków, wzywa cudzoziemca w terminie 7 dni, do uzupełnienia w/w braków. Po upływie tego terminu wydaje zaskarżalne zażaleniem postanowienie o odmowie wszczęcia postępownaia.